10 მითი მესამედების კანონის შესახებ

ჩემი სახელია ტევის ლიფ გლოვერი და თქვენსავით ხელოვანი ვარ. ვცდილობ შევქმნა ხელოვნება, რომლითაც ვიამაყებ და მთელს მსოფლიოს გავუზიარებ.

თუმცა დასაწყისში რაღაც მაფერხებს...

ეს მესამედების კანონია.

მე მინდა დავამსხვრიო მითები მესამედების კანონის შესახებ, რომელსაც იძულებით გვტენიდნენ ჩვენი შემოქმედების ჩამოყალიბების ადრეულ სტადიაში, ვითომ ის ჩვენი კომპოზიციის სისრულეში მოსაყვანადაა საჭირო.

შესაძლოა ჩვენ ერთად შევძლოთ ხელოვნების მომავლის შეცვლა, თუ ამ სტატიით დავეხმარებით სხვა ხელოვანებს, უარი თქვან მესამედების კანონზე და წარვუდგენთ დიზაინის ფასდაუდებელ ტექნიკურ ხერხებს. მე მჭირდება თქვენი დახმარება, რადგან ამას მარტო ვერ გავაკეთებ.

ბევრი სხვა ხელოვანის მსგავსად, მეც დარწმუნებული ვიყავი, რომ ფოტოს შესაქმნელად მესამედების კანონი მისაღები მეთოდი იყო. ვფიქრობ, ეს დამოკიდებულია ხელოვნების იმ სტანდარტებზე, რომელიც გსურთ აწარმოოთ: ხელოვნება ოსტატის დონეზე, როგორებიც იყვნენ: და ვინჩი, ბუგერო, დეგა, რუბენსი, ან ხელოვნება ,,კვირის მხატვრის“ მსგავსი, რომელთა მიზანია გამოფინონ თავიანთი ნამუშევარი ადგილობრივ ანტიკურ მაღაზიაში...არათუ პრესტიჟულ გალერეაში, ან მუზეუმში.

                 და ვინჩის, ბუგეროს, დეგას და რუბენსის ნახატები.

ხელოვნება კომპოზიციის გარეშე ვერ აღორძინდება.

როდესაც კომპოზიციის შესაქმნელად მესამედების კანონით იხელმძღვანელებთ, საბოლოოდ აღმოჩნდებით ბნელ ჩიხში, სადაც ბოროტად მოგეალერსებათ მდარე ხელოვნება. ეს შესაძლოა უხეშად ჟღერს, მაგრამ ასეა.

ჩემი გამოცდილებით ხალხს წესები არ უყვარს  და ნამდვილად არ სურთ მათი დაცვა. ისინი ყოველთვის ამბობენ ერთსა და იმავე გაცვეთილ ფრაზებს: ,,წესები იმისთვის არსებობს, რომ დაირღვეს“, ან ,,ვფიქრობ, კარგია ისწავლო წესები, მაგრამ შემდეგ იცოდე, როგორ დაარღვიო ისინი“.

სიტყვა ,,წესი“ ნიშნავს, რომ  რაღაცის საფუძველზე ის შეიძლება იყოს ნეგატიური. რას იტყვით, თუ ვეცდები წარმოგიდგინოთ ის, რაც არ არის წესი, რომელიც საჭიროებს დარღვევას? თქვენ შეგიძლიათ აირჩიოთ ჩარევა თქვენს ხელოვნებაში, ეს ცოდნის კანონია. თქვენი არჩევანი მარტივია.

მითი #1: ,,ის ქმნის მას ვიზუალურად სასიამოვნოს“

ამ მითის  სამხილებლად ჩვენ უნდა ვიცოდეთ, რა ხდის ფოტოს ვიზუალურად სასიამოვნოს და მე გარწმუნებთ, ეს არ არის თქვენს საგანზე  შეთქმულება. იმისათვის, რომ თქვენი კომპოზიცია ვიზუალურად სასიამოვნო იყოს, გამოიყენეთ ხერხები, რომლებსაც მნახველი ნათლად აღიქვავს...ყურადღების გასაფანტი ელემენტების სწრაფად დაჭერის გარეშე, ან გამოიწვიეთ დაბნეულობა იერარქიის არარსებობით.

როგორ გავაკეთოთ ასე?

ჩვენ უნდა გვესმოდეს, თუ როგორ აღიქვავს გონება ვიზუალურ სტიმულს. ამისათვის, გამოვიყენოთ Gestalt psychology _ის ხერხები, როგორიცაა ,,ფიგურა-ფონის ურთიერთქმედება“ (FGR), რათა საგანი უკანახედიდან ნათლად გამოვყოთ.

                  ჰენრი კარტიე-ბრესონის ფოტო, რომელიც გვიჩვენებს არაჩვეულებრივ FGR_ს.

ან ჩვენ შეგვიძლია გამოვიყენოთ ,,კანონის უწყვეტობა“, რაც საშუალებას გვაძლევს სხვადასხვა ობიექტების საშუალებით „არაბესკი“ შევქმნათ.

                       დეგას ნახატი, გვიჩვენებს არაბესკის.

ჩვენ  ასევე შეგვიძლიაგამოვიყენოთ ,,კონტრასტის უდიდესი არეა“ (GAC), რათა მნახველმა თვალები ძირითადი საგნისკენ მიმართოს.

   დევიდ ბელემერის ფოტო.

მითი #2: ,,უპირატესობები იყენებს მას“

დღეს ენი ლეიბოვიცი ნამდვილად პროფესიონალი და ერთ-ერთი ყველაზე შთამაგონებელი ფოტოგრაფია. მოდით ავიღოთ მისი ფოტოებიდან ერთ-ერთი და მესამედების კანონის ბადეზე განვათავსოთ, დავინახავთ იყენებს თუ არა იგი მას.

    ენი ლეიბოვიცის ფოტო.

    მესამედი კანონის ბადეზე.

ჩვენ შეგვიძლია ვნახოთ, როგორ შესანიშნავადაა განლაგებული ის მესამედი წესის ბადეზე. ჰმ, ვფიქრობ ის იყენებს მას. მაგრამ მოიცადეთ, როგორ უნდა ეპოზიორებინა მოდელები? როგორ უნდა შეექმნა ასეთი დიდებული კომპოზიცია მაშინ, როდესაც მხოლოდ ჰორიზონტალური და ვერტიკალური ხაზებით ვხელმძღვანელობთ? რა გავაკეთო შემდეგ? მე მაქვს რამოდენიმე მოდელი ბადეზე, მაგრამ ახლა რა ვქნა? როგორ მოვათავსო მათი მკლავები, ფეხები, კაბები და მზერა ამ ბადეზე?

წარმოგიდგენთ დინამიურ სიმეტრიას.

    აი ისიც - 2 დიაგონალი, 4 რეციპროკალი, ჰორიზონტალური და დიაგონალური      ხაზები.

   მართკუთხედი შესაძლოა დაიყოს უფრო პატარა მართკუთხედებად.

ენი იყენებს დინამიურ სიმეტრიას მოდელების სწორად განსათავსებლად. ეს ბადის სისტემისათვის უცნაური გამოხატვაა.

    ესაა სრულყოფილი ბადის სისტემა.

მარტივად რომ ვთქვათ, ბადის სიტემა გვეხმარება კომპოზიციის ორგანიზებაში. ფოტოში რიტმის და ერთიანობის შესაქმნელად შეგვიძლია გამოვიყენოთ დიაგონალური, ვერტიკალური და ჰორიზონტალური ხაზები. არ აქვს მნიშვნელობა ნახატია, ფოტო, თუ სკულპტურა, დინამიური სიმეტრიის გამოყენება ყველა მათგანში შეგვიძლია.

              ,,ლაოკონი და მისი ვაჟები“ არის ბერძნული სკულპტურა, რომელიც აიგო დინამიური სიმეტრიის გამოყენებით.

ჩვენ შეგვიძლია ამ სისტემაზე უფრო მეტი ვილაპარაკოთ, მაგრამ მოდით ნუ გადავუხვევთ თემიდან, ნათელი მოვფინოთ ამ წყალშემდგარ მესამედების წესს, რომელზე ფიქრითაც ტვინს გვირეცხავენ.

მითი #3: ,,თვალი მოძრაობს ფოტოს გარშემო“

    ტევის ლიფ გლოვერის ფოტო

Gestalt psychology_ის კიდევ ერთი  ხერხის შესწავლისას, სახელად ,, კანონის უწყვეტობა“ , ჩვენ აღმოვაჩენთ რამოდენიმე გზას მოძრაობის და ერთიანობის შესაქმნელად, რომელიც თვალს ამოგზაურებს ფოტოს გარშემო. ერთ-ერთი, ვიზუალურად ყველაზე სასიამოვნო, არის „არაბესკი“.

   ტევის ლიფ გლოვერის ფოტო

არაბესკი არის მრუდხაზიანი ელემენტი, რომელიც შეგიძლიათ გამოიყენოთ თქვენს ხელოვნებაში ლამაზი და მასშტაბური მოძრაობის შესაქმნელად ფოტოსთან მიმართებაში.

ოსტატი მხატვრები თავიანთ საქმიანობაში მას ინტენსიურად იყენებდნენ.

   ვინსენტ ვან გოგის ნახატი გვიჩვენებს არაბესკის.

კიდევ ერთი ხერხი, რომელსაც მოძრაობის შესაქმნელად ვიყენებთ, არის Coincidence (დამთხვევა). იგი ურთიერთობების ზღვარის განმსაზღვრელია, რომელიც აერთიანებს სხვადასხვა ელემენტებს და შეუძლია შექმნას მოძრაობა ერთი მხრიდან მეორე მხარეს, მაღლიდან - დაბლა.

ტერმინი ,,წამყვანი ხაზების“ გაგონებისას, არ იფიქროთ, რომ ეს არის სივრცითი ხაზი. ის გატეხილი, დამალული და ჯადოსნური ეშმაკობაა, რომელიც შეგვიძლია გამოვიყენოთ გონებისათვის ნების დასართავად არ შეიმჩნიოს ხარვეზები.

             კარავაჯოს ნახატი გვიჩვენებს, როგორ მალავს ხაზებს ,,კანონის უწყვეტობით“.

ამ ფოტოზე ჩვენ შეგვიძლია დავინახოთ ურთიერთობების ზღვარი. ენი ლეიბოვიცი ქმნის მას მოდელების კიდურების გამოყენებით.

    ენი ლეიბოვიცი გვიჩვენებს „Coincidences“

ჩვენ შეგვიძლია დავინახოთ ის აგრეთვე და ვინჩის მონა ლიზაში და ბუგეროს ამ რთულ კომპოზიციაში.

    და ვინჩის და ბუგეროს ნახატები გვიჩვენებს „Coincidences.“

მითი #4: ,,იგი იღებს საგანს ცენტრის გარეთ“

პირველ რიგში ვინ თქვა რომ ჩარჩოს ცენტრი ასეთი ცუდია? რატომ გვაჯერებენ ამას?

    ტევის ლიფ გლოვერის ფოტო

   ტევის ლიფ გლოვერის ფოტო

არსებობს „Gestalt psychology“ - ის ხერხი სახელად ,,კანონის სიმეტრია“, რომლის მიხედვითაც ადამიანის გონება ყოველთვის ცდილობს იპოვოს ბალანსი ვიზუალურ სტიმულში. ასე რომ, თუ ჩვენ მესამედების კანონის თანახმად საგანს ცენტრის გარეთ განვათავსებთ, დაგვჭირდება კიდევ ერთი საგანი, რათა დავაბალანსოთ ფოტო. კიდევ ერთი საგნის გარეშე კომპოზიცია საშინელია.

          ტევის ლიფ გლოვერის ფოტო

არის ვერტიკალური ბალანსი (რომელსაც მე ვეძახი breathing room) და არის ჰორიზონტალური ბალანსი (რომელსაც ვეძახი gazing direction). ჩვენ უნდა გვესმოდეს, როგორ ვაკონტროლოთ თითოეული მათგანი წესის მიხედვით, რათა შეიქმნას სწორადდაბალანსებული კომპოზიცია.

   ბუგეროს ნახატი გვიჩვენებს სწორ ბალანსს მაღლიდან დაბლა.

    დეგას ნახატი გვიჩვენებს სწორ ბალანსს მარცხნიდან მარჯვნივ.

იხილეთ ფოტო, რომელიც შევქმენი მთავარი საგნით ცენტრში და ის სწორად დაბალანსებულია, რადგან ვერტიკალური და ჰორიზონტალური ბალანსი დაცულია.

           ამ ფოტოზე ტევის ლიფ გლოვერი გვიჩვენებს, როგორი სწორი ბალანსი შეიძლება იყოს მიღწეული მაღლიდან დაბლა და მარცხნიდან მარჯვნივ.

წლები დამჭირდა იმისათვის, რომ მესამედების წესით გამოწვეული ხარვეზები ჩემი კომპოზიციებიდან აღმომეფხვრა. მე ყოველთვის ვანაცვლებდი საგნებს ერთი მხრიდან მეორეზე ფოტოს გათვალისწინების გარეშე.

               ტევის ლიფ გლოვერის ფოტოები სანამ შეისწავლიდა დიზაინს და Gestalt psychology_ის ხერხებს.

მითი #5: ,,კარგად დაბალანსებული და საინტერესო გადაღების საფუძვლები“

ჩვენ უკვე ვისაუბრეთ ,,სიმეტრიის კანონზე“, რომელიც მოიცავს ფოტოს სწორ ბალანსს, მაგრამ არ აგვიღნიშნავს, როგორ ბადებს მესამედების კანონი არასასურველ, უარყოფით სივრცეს. თუ ჩვენ განვათავსებთ საგანს ხაზების ერთ-ერთ გადაკვეთაში მისი გათვალისწინების გარეშე და კომპოზიციის მეორე მხარეს სხვა საგანი არ გვექნება, წარმოიქმნება უარყოფითი სივრცე, რომელიც ყურადღებას მთავარი საგნიდან შორს გადაიტანს.

              ფოტოგრაფი გვიჩვენებს, თუ როგორ ქმნის არასასურველ სივრცეს მესამედების წესი.

უარყოფითი სივრცე შეიძლება სათანადოდ გამოვიყენოთ იზოლირების და მარტოობის განცდის შესაქმნელად, თუმცა მისი გამოყენება დახვეწის გარეშე ახალბედას სვლა იქნება.

           გრეგორი კრიუდსონის ფოტო, იგი თავისი ამბის გასაძლიერებლად ნეგატიურ სივრცეს იყენებს.

მითი #6: ,,მშვენიერი დასაწყისია ახალბედებისათვის“

ჩემი საკუთარი გამოცდილებით, მესამედების კანონს მხოლოდ გზის ბოლოს, ჩიხთან მივყავართ. მე მასზე დასაწყისში, როგორც რევოლუციურ აღმოჩენაზე ისე ვფიქრობდი და ფოტოგრაფებთან, რომლებმაც მის გარეშე დაიწყეს, მისი ძალებით თავს ვიწონებდი.

მოგვიანებით, მე აღმოვჩნდი ფერდობზე და ვერ ვხვდებოდი, როგორ შემექნა კომპოზიცია სწორად, რადგან მესამედების წესით ვხელძღვანელობდი.

    დინამიური სიმეტრიის ბადეები ისეთი ადვილი გამოსაყენებელია, როგორც R.O.T.

თუ ახალბედა ხელოვანი მესამედების წესის ნაცვლად დინამიური სიმეტრიის ბადით დაიწყებს, შეძლებს დიაგონალების გამოყენებას მოგვიანებით, რომლებითაც შეეძლება რითმის შექმნა მოდელების პოზირებით. მის ხელთ არსებული დიაგონალები ოთხკუთხედების შიგნით ზღუდავს ბევრ მიმართულებას და უფრო ძლიერ კომპოზიციას ქმნის. იგი უკეთესია ვიდრე ველოსიპედის ბორბლის ღერძები. ამას ვეძახით ,,დიაპაზონს“.

   ბუგეროს ნახატი გვიჩვენებს, როგორ ქმნის იგი რიტმს მოდელის პოზაში, ბადე სისტემაზე დაყრდნობით.

მითი #7: ,,არტისტებმა რენესანსიდან, ან ბერძენმა ხელოვანებმა შექმნეს მესამედების კანონი“

მესამედების კანონი პირველად სმიტის წიგნში გამოჩნდა (1797წ) და თუ კარგად დააკვირდებით მის ნახატებს, დაინახავთ, რომ ის საერთოდ არ იყო ოსტატი.

და ვინჩი ალბათ საფლავში გადაბრუნდებოდა, ვინმესგან რომ მოესმინა, თითქოს იგი მესამედების კანონს იყენებდა. განათლება, სწავლა და პრაქტიკა, მან ყველაფერი ჩადო თავის კომპოზიციებში და ახლა ვიღაც აპირებს, რომ ეს ყველაფერი წყალში ჩაყაროს ისეთი უბრალო რაღაცით, როგორიც მესამედების კანონია?

არავითარ შემთხვევაში!

და ვინჩი სხვა ოსტატ ხელოვანებთან ერთად (იგულისხმებიან ბერძენი ხელოვანებიც) იყენებდა დინამიურ სიმეტრიას, ოქროს კვეთს და სხვა დიზაინის ხერხებს, როგორებიცაა :არაბესკი, დიაპაზონი, ხაზების გამოსხივება, ფიგურა-ფონის ურთიერთქმედება და ა.შ.

                  ბუგეროს ნახატი დიზაინის განსხვავებულ ხერხებს გვიჩვენებს.

მითი #8: ,,ადამიანის თვალი ბუნებრივად მიისწრაფვის წერტილების გადაკვეთაზე“

   ზოგადად განთავსებული ხის და ჰორიზონტის ხაზის ფოტო.

მე ნამდვილად ვისურვებდი, რომ კომპოზიცია იყოს ადვილი. მოათავსეთ მთავარი საგანი ხაზების გადაკვეთაზე და ბუმ, თქვენ ავტომატურად აკონტროლებთ მნახველის თვალებს. ასე სწრაფად ვერა! რას იტყვით იმაზე, რომ ჩვენ თავად ვადგენთ მაღალი კონტრასტის ადგილს?

როდესაც საგანს ვათავსებთ კონტრასტის ყველაზე კარგ ადგილას (GAC), პირველად იქ არ ვიყურებით...არ აქვს მნიშვნელობა, თუ რა პოზიცია უკავია მას?

               ტევის ლიფ გლოვერი გვიჩვენებს GAC_ს და Counterpart_ს.

კიდევ ერთი რამ, რაც ჩვენს თვალს მიიზიდავს, არის ის, რასაც მე ვეძახი Edge Flicker_ს. ის გულისხმობს მაღალი კონტრასტის ელემენტებს ზღვართან ახლოს, რომელიც მაყურებლის ყურადღებას მშვენივრად იპყრობს.

შექმნათ კონტრასტის იერარქია და შეადგინოთ ზღვრები ყურადღების გაფანტვის გარეშე დაგეხმარებათ აკონტროლოთ დამთვარიელებლის თვალების მოძრაობა კომპოზიციის გარშემო.

    ვისტლერის ნახატი Edge Flicker_ის გარეშე და დაკორექტირებული.

მითი #9: ,,მესამედების კანონის მიხედვით, დაჭრა ფოტო გადაღების შემდეგ,  დიდებული გზაა მისი გადარჩენისათვის“

ცუდად შექმნილ და განათებულ ფოტოს ვერაფრით გადაარჩენთ. ეს იგივეა, დაიწყოთ ბოლოდან და ასე იმუშაოთ დასაწყისამდე.

    შეეცადეთ არ მოჭრათ. გადაიღეთ პირდაპირ სასურველი ადგილი, რათა შეინარჩუნოთ ძვირფასი პიქსელები.

ისწავლეთ კომპოზიცია, Gestalt psychology_ის ხერხები და გეცოდინებათ, რას ეძებთ, როგორ გადაჭრათ ვიზუალური პრობლემები და ეს ყველაფერი კამერით გააკეთეთ. მესამედების კანონს ნუ შესწირავთ ძვირფას პიქსელებს. თქვენი შემოქმედება უკეთესს იმსახურებს.

მითი #10: ,,ძალაუფლების ქულები, თუ ოქროს ქულები, შექმენით დაძაბული მდგომარეობა“

განვათავსოთ საგანი ისე, როგორც ეს მესამედების მითშია მოცემული,  როგორც უკვე ვისწავლეთსაერთოდ არ ქმნის დაძაბულობას.

              ტევის ლიფ გლოვერი გვიჩვენებს, რომ მოჭრას არ შეუძლია შექმნას დაძაბულობა.

თუ მიმოვიხილავთ Gestalt psychology_ის  ხერხს, სახელად ,,კანონის სიახლოვე“, მივხვდებით, როგორ შეიძლება შევქმნათ დაძაბულობა. სიქსტის კაპელას ჭერის მოხატულობის მსგავსად... ის ნათლად ერთიანია სიახლოვით, მაგრამ მეორეს მხრივ ვხედავთ ვიზუალურ დაძაბულობას, შექმნილს იმ ფაქტით, რომ ისინი თითქმის ეხებიან, თუმცა არა საკმაოდ. ეს არის მომენტი ზემოქმედებამდე.

   მიქელანჯელოს ნახატი

ან ეს ფოტო, სადაც კაცმა მომაკვდავ მეუღლემდე თითქმის მიაღწია. ეს მჭიდრო სიახლოვეა, რომელიც ქმნის დაძაბულობას.

    ტევის ლიფ გლოვერის ფოტო.

,,კანონის სიახლოვეს“ გათვალისწინებისას მანძილით შეიძლება ნეგატიური სივრცის შექმნა, რომელიც ამ ფოტოზე დაძაბულობას ქმნის ოთახში.

   გრეგორი კრიუდსონი იყენებს ნეგატიურ სივრცეს დაძაბულობის შესაქმნელად.

დასკვნა

იმისათვის, რომ თქვენი კომპოზიცია ნათლად ურთიერთობდეს მნახველთან და აღსანიშნავი იყოს, უამრავი ეშმაკობა და ხერხი არსებობს. დაივიწყეთ მესამედების კანონი. დატოვეთ იგი უკან და გაუხსენითგზაბადის დინამიურ სიმეტრიას, ის ხომ ასე ადვილი გამოსაყენებელია. თუმცა შეგიძლიათ დატოვოთ სხვა ვარიანტებიც, იმის მიხედვით, თუ როგორ პროგრესირებს თქვენი ხელოვნება.

   ტულუზ როტრეკის ნახატი.

თუ აღმოაჩენთ, რომ ეს ინფორმაცია სასარგებლოა, გთხოვთ, გაუზიაროთ მეგობრებს. დამეხმარეთ დავძლიო ეს საშინელი მესამედების წესი, მოვკლა და წარმოგიდგინოთ უკეთესი ხერხები, ვისაც ძლიერი კომპოზიცია გჭირდებათ.  ერთადერთ გზა, გახდეთ თქვენი ცოდნის ოსტატი, არის დაეუფლოთ ძლიერი კომპოზიციის ხელოვნებას.

ტევის ლიფ გლოვერი - ჰონულულუ, ჰავაი.

http://petapixel.com/2016/01/30/10-myths-about-the-rule-of-thirds/?utm_content=buffer51ac7&utm_medium=social&utm_source=facebook.com&utm_campaign=buffer

მთარგმნელი - ნინო კაპანაძე